NRC: Toetsing voor nieuwe omroepen is niet streng genoeg

De toets die wordt gebruikt om nieuwe omroepen te beoordelen, zou volgens onder meer de Raad voor Cultuur veel strenger kunnen, blijkt uit door NRC aangevraagde documenten. Zo zouden er “serieuze bezwaren” zijn van onder meer de NPO tegen aspirant-omroepen Omroep ZWART en Ongehoord Nederland (ON!), maar door de gebrekkige toets zouden die bezwaren niet allemaal bekeken zijn.

Omroep ZWART (opgericht door Akwasi en Gianni Grot) en Ongehoord Nederland (opgericht door Arnold Karskens, foto) zijn beide benoemd tot aspirant-omroep, wat betekent dat ze vanaf 2022 vijf jaar programma’s gaan maken voor de NPO. Om tot het omroepbestel toe te treden, zijn ze door middel van een toets beoordeeld.

In de toets wordt gekeken of de nieuwe omroepen voldoen aan de eisen die worden gesteld in de Mediawet. Nieuwe omroepen zoals Omroep ZWART en ON! moeten minstens 50.000 betalende leden hebben, een stroming vertegenwoordigen en ook van toegevoegde waarde zijn.

Die toets wordt gedaan door de NPO, de Raad voor Cultuur en toezichthouder Commissariaat voor de Media. Binnen deze organisaties zouden bezwaren zijn geuit tegen de twee nieuwe partijen. Zo wordt er getwijfeld over de toegevoegde waarde van Omroep ZWART en ON!. Zo vroegen ze zich over Omroep Zwart af of die zich wel zal houden aan de heersende journalistieke codes en zouden er over Ongehoord Nederland zorgen bestaan over het “verspreiden van desinformatie”. Adviseurs van het Commissariaat stellen dat het de taak van de publieke omroep is om bij te dragen aan ‘sociale samenhang’. Het is volgens hen maar de vraag hoe het ‘benoemen van de keerzijde van actiegroepen als Kick Out Zwarte Piet en Black Lives Matter daaraan bijdraagt.

Niet kritisch genoeg
Die bezwaren zouden er in de “gebrekkige en idiote” toets doorheen zijn geglipt, zo is te lezen in interne documenten van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, het Commissariaat voor de Media en de Raad voor Cultuur, die zijn verkregen door een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob).

De Raad van Cultuur stelt dat de toets niet kritisch genoeg is en dat er vaak te positief is geoordeeld, ondanks de “serieuze bezwaren” van de adviseurs tegen de komst van de omroepen. De Raad noemt de komst van ON! zelfs “een risico”.

Kanttekeningen
Minister Arie Slob liet vorig jaar weten dat de nieuwe omroepen aan alle eisen hebben voldaan en dat de NPO, de Raad voor Cultuur en het Commissariaat voor de Media alle drie positieve adviezen hebben uitgebracht. Slob merkte wel op dat er “kanttekeningen” waren. Volgens de Raad voor Cultuur kwam er zo’n positief advies, omdat de criteria niet scherp genoeg waren.

Slob erkent dat en vindt ook dat de eisen moeten worden verduidelijkt. Hij benadrukte dat inhoudelijke of kwalitatieve criteria “nog nauwelijks een rol spelen”. Er werden destijds geen uitspraken gedaan of er actief gewerkt wordt aan een manier om het beoordelingsproces wel kritischer te maken. Hij wil dit najaar daarom een concept met nieuwe toetsingscriteria naar de Tweede Kamer sturen.

Bron: NRC / NOS