Geef professionals in de culturele sector 5.000 euro compensatie en betaal voor uitgesteld werk
Professionals in de culturele en creatieve sector lopen door de aanhoudende coronacrisis nog altijd bijna al hun inkomsten mis. Daarom pleiten de Kunstenbond en de Creatieve Coalitie voor een eenmalige compensatie van 5.000 euro. Daarnaast vragen zij culturele instellingen om uitgesteld en geannuleerd werk uit te betalen.
Kunstenbond en de Creatieve Coalitie trekken aan de bel bij overheid en culturele instellingen met cijfers uit ledenonderzoek én concrete oplossingen.
Uit een recente ledenenquête van de Kunstenbond en de Creatieve Coalitie (koepel van 43 belangenorganisaties voor werkenden in de culturele en creatieve sector) die werd ingevuld door 2.400 respondenten, blijkt dat ruim twee-derde van de zzp’ers in 2020 niet betaald kreeg bij corona annuleringen. Uit hetzelfde onderzoek blijkt dat deze groep ook nauwelijks aanspraak maakt op het generieke steunpakket, Tozo3 biedt slechts één op de vijf zzp’ers enig soelaas. Kortom: er komt maar geen overheidssteun bij de grote groep zzp’ers in de culturele en creatieve sector terecht.
Kunstenbond en de Creatieve Coalitie pleiten voor een eenmalige overheidscompensatie van 5.000 euro. Daarnaast roepen zij culturele instellingen op de rekening van de crisis eerlijk te delen door te betalen voor werkzaamheden die zijn uitgesteld en geannuleerd.
Obstakels generieke noodsteun
Professionals uit de culturele en creatieve sector die niet in aanmerking komen voor Tozo, geven de partnertoets aan als voornaamste reden. Bij de TVL blijkt de eis dat het woon- en werkadres niet hetzelfde mag zijn het grootste probleem. Creatieve zzp’ers wonen vaak in het pand van waaruit hun onderneming administratie voert. Opslagruimte, studio of atelier wordt gedeeld met anderen. Hun werkplek is vaak op locatie, bij een opdrachtgever.
Verschil inkomenssteun werknemers en zzp’ers onrechtvaardig
Voor wie wel in aanmerking komt dekt de steun niet of nauwelijks de vaste lasten. Tozo is namelijk per huishouden beperkt tot het sociaal minimum, bij een weggevallen ‘modaal’ zzp-inkomen is de inkomensval gigantisch. Extra pijnlijk is het contrast met werknemers die door NOW-loonkostensubsidie bijna hun volledige salaris behouden, waarbij partnerinkomen geen enkele rol speelt. Het verschil in behandeling van deze twee groepen werkenden is niet uit te leggen.
Naheffing Belastingdienst als kers op de taart
Tijdens aangifte van de inkomstenbelasting blijkt nu ook onverwacht dat Tozo-ontvangers met een partner extra inkomstenbelasting moeten betalen.
Crisissteun vereist nieuwe aanpak om kleine ondernemers te helpen
Ook de TONK, een regeling die nog niet bestond ten tijden van het onderzoek, lijkt in praktijk geen oplossing te bieden. Bedragen zijn te laag, het kader van de participatiewet is te krap, naheffing van de Belastingdienst te bedreigend. Kamer en demissionair kabinet zijn het erover eens: noodsteun moet meer mensen bereiken. Toch blijft men investeren in de bestaande regelingen die ineffectief zijn gebleken. Een nieuwe aanpak is hard nodig.
Concreet en redelijk alternatief: eenmalige overheidscompensatie van 5.000 euro
Uit de enquête blijkt dat zzp’ers uit de culturele en creatieve sector het meeste baat hebben bij een eenmalig bedrag ter overbrugging. Op de vraag ‘met een eenmalig bedrag ter overbrugging ben jij uit de brand geholpen?’, volgt een mediaan bedrag van 5.000 euro. Dit noodzakelijk compensatiebedrag is ruim lager dan de gemaakte bedrijfskosten (7.000 euro) en de inkomensdaling (10.000 euro), en geeft daarmee blijk van realisme binnen de sector. Een eenmalige compensatie voor kleine ondernemers uit de culturele en creatieve sector is een concreet alternatief en een relatief simpel uitvoerbare oplossing om deze coronaperiode te overbruggen.
Trickle-down werkt niet
Maar liefst 72% van de leden geeft in de enquête aan dat met uitstel van de opdracht ook de betaling is doorgeschoven naar ‘wanneer het weer kan’. Met het uitstellen van werkzaamheden komen creatieve professionals ernstig in de knel. Zij zitten zonder werk en inkomen.
Fair pay, fair share, fair chain
De steun die culturele instellingen van de overheid ontvangen vloeit niet door in de keten. Dit is niet alleen wrang voor de zzp’ers, maar druist ook in tegen de Fair Practice Code. Kunstenbond en de Creatieve Coalitie willen afspraken maken met de culturele instellingen over het betalen van verplaatste boekingen en uitgestelde opdrachten. Ketenoverleg over een eerlijke verdeling van noodsteun is hard nodig. Fair chain en fair share: gezamenlijk overleggen en afspraken maken met alle schakels in de keten.
Rechttrekken en eerlijker verdelen als uitweg voor de cultuursector
Corona is geen regulier individueel ondernemersrisico, niet voor zzp’ers en niet voor instellingen. Zzp’ers in de culturele en creatieve sector lijden verlies en accepteren dat kosten en omzetverlies niet volledig vergoed worden. De cultuursector wordt gesteund door de overheid, maar de verhouding is scheef. Steun bereikt de makers en andere creatieve professionals onvoldoende. Trek dat recht door gerichte overheidscompensatie en fair practice afspraken binnen de sector.
Bron: Kunstenbond & Creatieve Coalitie
De NBF is aangesloten bij de Creatieve Coalitie