Omgaan met druk: panel over burn-outs Industry Day Go Short

Op 5 april presenteerde de NBF in samenwerking met VERS een panel over werkdruk in de filmsector tijdens de Industry Day van Go Short. Lees hieronder het verslag van VERS:

Het internationale Go-Short Festival in Nijmegen is het grootse korte filmfestival van Nederland en vond dit jaar plaats 2 tot en met 7 april, waar er naast screenings van vele korte films ook de Industry Day op het programma stond. Tijdens deze Industry Day op vrijdag 5 april organiseerde VERS in samenwerking met NBF (Nederlandse Beroepsvereniging van Film- en Televisiemakers) een sessie over mentale weerbaarheid. De gasten in het panel, allen werkzaam in de media, gingen het gesprek aan over op wat voor manier zij last hebben van een te hoge werkdruk, en hoe zijzelf en hun omgeving hiermee omgaan.

Het panel werd geleid door Sterre de Jong (o.a. coördinator van de VERS Avonden). De gasten zijn allen afkomstig uit het media werkveld en hebben allemaal last gehad van stress op de werkvloer, wat ze op hun eigen manier te boven zijn gekomen; Michelle van de Kuijt, Ate de Jong, Linnet Deen en Ron Toekook.

Sterre begon met een voorstelrondje waarin de vier gasten hun verhaal deden en vertelden hoe zij zich mentaal staande proberen te houden in de vluchtige film- en televisiewereld. Michelle van de Kuijt ervaarde tijdens haar stage een enorme bewijsdrang. Na een tijdje realiseerde ze zich dat ze zichzelf compleet overwerkt had en trok aan de bel. Haar stage stond er gelukkig voor open dat ze een periode vrij nam, maar ze voelde een zekere schaamte voor het feit dat ze als 22-jarige te maken had met een burn-out. Deze ervaring heeft Michelle ertoe gezet om de Instagramaccount @Checkout_NL op te zetten, met als doel om het probleem van burn-outs en stress zichtbaar te maken onder jongeren en het uit de taboesfeer te krijgen.

Naast Michelle zat de befaamde Ate de Jong, die aangaf dat hij de stress als regisseur en producent op een andere manier ervaarde, namelijk vanuit zichzelf. Hij haalde op een punt in zijn carrière geen voldoening meer uit zijn werk, wat ervoor zorgde dat hij constant meer producties wilde maken om zich te bewijzen. De druk die hij op zichzelf legde heeft ertoe geleid dat hij nu beter kan omgaan met stress en accepteren van eigen gebreken.

Linnet Deen is in 2017 afgestudeerd van de HKU en maakt nu documentaires. Zij sprak voornamelijk over het ‘gat’ waar veel studenten invallen nadat ze zijn afgestudeerd en dat beeldmakers veel meer taken hebben gekregen. Naast het maken van films is het ook belangrijk dat ze een goede online presentie hebben en constant bereikbaar zijn. Dit is niet waar ze voor zijn opgeleid, maar een bijzaak waar ze eigenlijk geen tijd in willen stoppen. Het zorgt alleen voor extra onnodige stress.

De laatste gast was Ron Toekook (o.a. bestuurslid van het NBF). Hij had min of meer hetzelfde gevoel als Ate; dat hij nooit tevreden was over een eindproduct en daardoor constant bezig was met zichzelf verbeteren. Ook erkende hij dat het landschap de afgelopen jaren is veranderd; het ‘gat’ waar Linnet over sprak was er toen nog niet. Voorheen waren er genoeg banen voor de vers afgestudeerde, maar tegenwoordig is het harder zoeken naar betaalde functies. Middels de NBF roept hij de politiek op, over (het gebrek aan) regulaties met voornamelijk betrekking tot veiligheid op set, extreem lange werkdagen en het niet nakomen van afspraken. Voor hem was de oplossing voor zijn eigen stress een kwestie van opstaan tegen de producent en ‘nee’ zeggen, alhoewel dat voor een beginnende filmmaker uiteraard een stuk moeilijker is.

Publiek aan het woord
Het publiek werd ook betrokken in de discussie en tussen gesprekken door riep Sterre het publiek op om via de website Menti.nl mee te doen. Middels een QR-code kon het publiek hun kant belichten over de mentale druk van hun werk. De antwoorden waren in real time op het bioscoopscherm te volgen. Aan de hand van stellingen werd duidelijk dat (bijna) iedereen uit het publiek te maken heeft met stress, maar dat slechts een klein deel van hen ook een persoon had in de werkomgeving om hierover te praten. De laatste van de vier vragen was een open vraag over hoe het publiek deze problemen zou oplossen. Hier kwamen veel uiteenlopende antwoorden op. Ook de panelleden konden geen eenduidig antwoord geven. Sterre vroeg enkele mensen uit het publiek om hun antwoord toe te lichten, mochten ze dat willen. Een interessante opmerking uit het publiek was dat de problemen omtrent burn-outs en stress op werk niet enkel te vinden zijn in de film- en televisiesector. De stijging in burn-outs en andere stress gerelateerde ziektes zijn door de gehele bevolking een probleem en moeten door op landelijk niveau aangepakt worden.

Wijzende vingers
Een aantal termen die vaker in de antwoorden voorbijkwamen waren: regulaties, wetten en afspraken. Waar de panelleden het ook over eens waren, was het gebrek aan regulaties en de gevolgen hiervan. Het NBF strijdt hier al voor, maar er werd opgeroepen om als individu ook op te staan tegen onhaalbare deadlines of belachelijke uren. Ron Toekook wist het goed te verwoorden: ‘Film maken is geen roeping maar een vak. We moeten niet vergeten dat hoewel het media-vakgebied enorm aantrekkelijk is en voldoening geeft, het niet moet betekenen dat content maken het enige is dat telt.’

Veel van de verantwoordelijkheid werd door de gasten bij producenten gelegd. Aangezien er in de meeste mediabedrijven geen HR-afdeling is, is het aan de producenten zich te houden aan afspraken en geen draaidagen met onmenselijke uren in te plannen stelt Ron. Ook Linnet was het eens met Ron; enorm lange draaidagen zijn voor niemand goed. Niet voor het eindproduct, niet voor de crew en uiteindelijk dus ook niet voor de portemonnee. Iedereen was het erover eens dat men zich uit kunnen spreken over onredelijkheid op de werkvloer en wanneer afspraken niet worden nagekomen. Het is slechts een kwestie van doen en hopen dat het niet persoonlijk wordt genomen, iets waar Ate zich sterk voor maakt. Natuurlijk moeten mensen in het vakgebied flexibel blijven, maar wanneer het te absurd wordt moet dat niet ter harte worden genomen en er aan de bel worden getrokken.

Het belangrijkste aan dit panel was dat het licht heeft weten te schijnen op een kwestie waar een taboe op rust. De panelleden wisten verschillende kanten te belichten over de toenemende stress en zo werd het breed toegankelijk gemaakt. Erkenning van het probleem is de eerste stap, om samen aan een vruchtbare en prettig film- en televisiesector te werken.

Tekst: Ruby Hooijdonk

Bron: VERS