Column Bor Beekman (Volkskrant): Een goede regisseur is ook intimiteitscoördinator

Wekelijks neemt Bor Beekman, Robert van Gijssel, Rutger Pontzen, Herien Wensink, of Nell Westerlaken stelling in de wereld van film, muziek, theater of beeldende kunst.

Ik kan er niet omheen: het filmwoord van de week is intimiditeitscoördinator. De man – of vrouw, doe maar een vrouw – die moet gaan bemiddelen tijdens naaktscènes op de set. Dit om te voorkomen dat acteurs of actrices handelingen verrichten waar ze niet achter staan.

Eerst dacht ik aan het typetje van Herman Koch: de passief-agressieve ambtenaar in lange jas die overal ongevraagd binnenstapt om toe te zien op het creatieve proces. Thuis bij romanschrijvers. Of tijdens de repetitie van een toneelgezelschap, in een Jiskefet-filmpje uit 1995. ‘Goeiedag! Let verder niet op mij hoor, ga rustig door. Wat is trouwens úw regieopvatting?’

Maar wie zich verdiept in wat acteurs en vooral actrices doorstaan op de set, weet dat die geacteerde intimiteiten op momenten in de filmgeschiedenis wel toekonden met iets meer coördinatie. (Google ‘boterscène’ + ‘Last Tango in Paris’). Ron Toekook, bestuurslid van de Nederlandse Beroepsvereniging van Film- en televisiemakers, werkt aan een protocol voor blootscènes, waarin de aanwezigheid van zo’n coördinator wordt aanbevolen. Actrice Anna Drijver is voor. Want, zo ondervond de voorvrouw van acteursbelangenvereniging ACT: afspraken over de dosis naakt blijken in de praktijk vaak multi-interpretabel. Drijver, eerder deze week in de Volkskrant: ‘Ik vrees een preutse lul te worden gevonden als ik zeg dat ik een string wil aanhouden’.

De vraag om coördinatie werd aangezwengeld door een artikel in tijdschrift Rolling Stone. Dat begint als volgt: ‘afgelopen lente maakte Emily Meade zich gereed om een blowjob te geven ten overstaan van de crew van de HBO-serie The Deuce, en ze keek er niet naar uit.’ De penis was niet echt, onthult de volgende zin. En eigenlijk viel het Meade dus enorm méé, al die benodigde naaktscènes voor het televisiedrama over dat groezelige New York van de jaren zeventig. Want de actrice had vooraf verzocht om zo’n coördinator: een vrouw van het bureau Intimacy Directors Int. (‘creating safe places for dangerous work’), die de actrice op de set voorzag van kniebescherming (voor op de harde vloer) en glijmiddel met een prettig smaakje. Ook besprak ze de zorgen van de actrice vooraf met de regisseur. Voortaan doen we het altijd zo, besloot betaalzender HBO. Collega Deuce-actrice Margaret Judson schreef er eerder al een wervend stuk over in The New York Times: hoe ze zich dankzij die chaperonne veiliger voelde op de set, zelfs verder ging in de gesimuleerde seks – zonder rotgevoel achteraf. Volgens de intimiteitscoördinator, een ex-stuntvrouw, was het allemaal niet zo moeilijk: voor een vechtscène is er de vechtcoördinator, voor een seksscène de sekscoördinator.

Of Nederland er ook aan toe is? Martin Koolhoven denkt van niet. Een bekwame regisseur is óók intimiteitscoördinator, verklaarde hij in deze krant. Hij heeft geen ongelijk. Maar er bestaan minder bekwame regisseurs dan Koolhoven.

Voor een goed voorbeeld: trakteer jezelf op een kaartje voor Niemand in de stad, met naar ieders tevredenheid zónder chaperonne-toezicht gefilmde studentenseksscènes. Met dank aan regisseur Michiel van Erp, tevens begaafd intimiteitscoördinator.

Bron: De Volkskrant