Filmplatform voor Friesland naar Limburgs voorbeeld

Wat in Limburg werkt, moet ook hier kunnen. Zo dachten de Gedeputeerde Staten van Friesland en ze voegden daad bij woord. Naar voorbeeld van Cinesud wordt een filmplatform opgericht om filmtalent in de provincie met elkaar te verbinden en Friesland als filmlocatie te promoten. Met het oog op Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018 is de kans op een bijpassend fonds groot.

Filmambities zijn er al langer in Friesland. Gedeputeerde Sietske Poepjes diende eerder dit jaar een voorstel in om filmmakers uit Hollywood naar Friesland te halen om er producties te draaien. Kritiek was haar deel. Deels omdat het een ietwat megalomaan plan was, maar vooral omdat lokale filmmakers veel meer geholpen zijn met directe ondersteuning. De Provinciale Staten besloten vervolgens onderzoek te laten doen naar de mogelijkheden om een eigen filmplatform op te zetten. Elbe Stevens, oprichter van het Limburgse Cinesud, werd deze zomer gevraagd een voorzet te doen.

Stevens — regisseur, scenarist en producent — had toen al een pilot geschoten van De smaerlappen. “Ik had het boek van Anne Wadman uit 1963 gelezen en ben met het plan voor een verfilming naar de provincie gestapt”, vertelt hij. “De hoofdrol wordt gespeeld door Derek de Lint. Hij fungeerde als breekijzer om binnen te komen. Met de €70.000 die we kregen van provinciale en lokale partijen, hebben we toen de pilot gedraaid. Met vooral talent uit de regio. Dat maakten veel krachten los. De regionale pers pikte het ook meteen op.”

Stevens paste dezelfde methode toe die hij in 2010 in stelling bracht toen hij verhuisde van Amsterdam naar Maastricht. “Er waren best mogelijkheden in Limburg, maar alles was versnipperd. Overzicht was nodig om partners te vinden en te kunnen samenwerken.” En dus richtte Stevens Cinesud op om de audiovisuele sector in de grensoverschrijdende Euregio te verbinden. Begin 2012 nam Guido Franken het roer over als projectmanager en bouwde het platform uit tot de huidige vorm. Hij startte een programma van workshops, seminars en lezingen. In 2015 werd een database gelanceerd. Er kwam een film commissioner en uiteindelijk zelfs een fonds met een jaarbudget van 5 ton. Maar het belangrijkste is natuurlijk het resultaat en dat is indrukwekkend: diverse korte films en animaties, waarvan er een aantal internationaal zijn onderscheiden, en één speelfilm: Code M.

Een Cinenord naar analogie van zuidelijk voorbeeld is prima mogelijk volgens Stevens. “Friesland is een provincie met een sterke identiteit, met eigen verhalen in een eigen taal. En er zijn al veel initiatieven om die taal te stimuleren. Bovendien is er een filmtraditie. Pieter Verhoeff en Steven de Jong filmen nog regelmatig in Friesland en Omroep Friesland investeert in drama. Een serie als De Keet van Mirjam de With is geheel gemaakt met regionaal talent.”

Stevens’ rapport is gisteren naar de Gedeputeerde Staten gestuurd en ligt nu bij Provinciale Staten, die de oprichting van het filmplatform moet goedkeuren. En dan is er nog niets beslist over een filmfonds, volgens veel lokale makers absoluut noodzakelijk als kickstart voor de sector. “Zo’n lobby kost tijd”, weet Strevens uit ervaring. “Het duurde lang voordat provincie Limburg met vijf ton over de brug kwam. Dat is een mooi gebaar. Maar we hopen natuurlijk dat dat bedrag structureel verhoogd wordt tot 3 à 4 miljoen per jaar. Dan pas praat je over het stimuleren van een industrie in plaats van talentontwikkeling. Dan kun je ook buitenlands geld aantrekken. En dan wordt het ook interessant voor een post-productiebedrijf om zich in de regio te vestigen.” Als voorbeeld haalt Stevens Duitsland aan. “Ieder Bundesland heeft een eigen fonds. De regio Leipzig bijvoorbeeld heeft zo’n €13 miljoen te verdelen. Met zo’n bedrag help je echt iets op gang.”

Wat Friesland als voordeel boven Limburg heeft, is het vooruitzicht van Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018. “Een dierbare partner” noemt Stevens de organisatie. “De culturele hoofdstad wil natuurlijk een legacy achterlaten en Cinenord kan daar onderdeel van zijn. Dat het allemaal kort dag is, kan een voordeel zijn. Zo blijft er druk op zitten.”

Als het plan voor Cinenord is goedgekeurd, is de personele bezetting de eerste prioriteit, als het aan Stevens ligt. “Je moet mensen hebben die de kar trekken: een zakelijk en een artistiek leider. Er zijn al mensen in beeld. De provincie neemt de beslissingen maar mijn aanbeveling zou zijn om dit jaar nog een duo aan te stellen.”

Bron: De Filmkrant