Vrijheid van informatie

Alle informatie ter wereld, voor iedereen beschikbaar. Dit streven van Wikipedia wordt beloond met de Erasmusprijs 2015. Aanleiding voor NPO Doc om documentaires uit te zenden over de vrijheid van informatie.

Alles kan op internet worden gedeeld, maar is alle informatie even betrouwbaar? En mág alles zomaar gedeeld worden? Vragen en ethische kwesties die op vier achtereenvolgende maandagen worden aangekaart in de documentaires Wiki’s Waarheid, Google en het wereldbrein, RiP – A Remix Manifesto en The Pirate Bay Away From Keyboard.

In Wiki’s Waarheid (VPRO, 2008) schetst regisseur IJsbrand van Veelen de start van Wikipedia en laat de oprichters, gebruikers en voor- en tegenstanders van de online encyclopedie aan het woord. Wikipedia is een van de meest geraadpleegde websites ter wereld. Aan de online encyclopedie kan iedereen die dat wil bijdragen leveren en correcties doorvoeren. Critici plaatsen daarom hun kanttekeningen bij de betrouwbaarheid van de informatie.

Google vatte in 2004 het plan op om alle boeken ter wereld te digitaliseren om zo de informatie voor iedereen beschikbaar te maken. Google Book Search klinkt als nobel streven maar er is veel scepsis over het plan. Niet alleen houdt Google geen enkele rekening met auteursrecht, velen vrezen ook voor een monopoliepositie op vrije informatie. Google en het wereldbrein (VPRO, 2012) van regisseur Ben Lewis verhaalt over dit controversiële project.

Copyright, sampling, mash ups, intellectueel eigendom, collages, cut ups en fair use. Termen die zorgen voor felle discussies over wat wel en niet mag met andermans werk. Regisseur Brett Gaylor gaat de discussie aan in RiP – A Remix Manifesto (NTR, 2008) aan de hand van de muziek van DJ Girl Talk. Hij is meester in de mash up, waarbij hij samples uit bestaande muziek mixt tot nieuwe nummers. En dat is volstrekt illegaal.

De oprichters van de grootste file sharing site The Pirate Bay moeten zich voor hun activiteiten verantwoorden bij de rechtbank. In The Pirate Bay Away From Keyboard (2013) laat regisseur Simon Kloose zien hoe de computernerds zich beroepen op democratisering en de vrijheid van meningsuiting. Daarbij vinden zij dat de gebruiker verantwoordelijk is voor de inhoud, omdat zij slechts de bestandsuitwisseling faciliteren. De rechthebbenden van deze inhoud denken hier echter heel anders over en dus hangen er zware boetes en gevangenissenstraffen boven hun hoofd.

Bron: NPO Doc