Jubilerend World Cinema Amsterdam focust op Uruguay en Kazachstan

De competitie telt negen films uit negen niet-westerse landen, vier van debutanten. Nieuwe filmmakers en filmlanden over het voetlicht brengen staat bij World Cinema Amsterdam hoog in het vaandel. Nieuw in deze vijfde editie: een programma met speciale voorpremières en extra openluchtvoorstellingen. Het festival opent op 14 augustus met Kett, the Divorce Trial of Viviane Amsalem.

De afgelopen vier jaar was er één constante in het festivalprogramma: die bevatte altijd minstens één film uit Uruguay. Dat is opvallend, vond ook Raymond Walravens, directeur van het organiserende Rialto en World Cinema Amsterdam. ‘Voor een land met slechts vier miljoen inwoners, waar vijf à zes titels per jaar uitkomen, is het niveau van de filmproductie ongekend hoog. Locarno en San Sebastian hebben dit jaar bijvoorbeeld ook weer een debuut uit Uruguay in de competitie draaien. We wilden in deze jubileumeditie het wonder van Uruguay eens beter bekijken.’

Het Uruguay-programma bevat vier speelfilms en vier korte films. De ingrediënten: voetbal, travestieten, de financiële crisis van tien jaar geleden, misdaad met een surrealistisch randje en uiteraard de droge, traag opgediende humor die we in Europa kennen sinds 25 Watts en Whisky. ‘Uruguay is politiek en cultureel bijzonder interessant’, vertelt Walravens, die voor research naar Zuid-Amerika trok. ‘Marihuana is gelegaliseerd, net als het homohuwelijk en het onderwijs is stevig hervormd. Het doet denken aan Nederland in de jaren tachtig en negentig. Uruguay haalt ons nu in.’

De wereld leren kennen via film – dat is wat World Cinema Amsterdam voorstaat. Een ander land dat dit jaar verkend kan worden is Kazachstan. Walravens: ‘Eind jaren tachtig was de Kazachstaanse filmindustrie, waar veel geld in werd gepompt door Moskou, al erg productief. Na de val van de muur was er in de jaren negentig een opbloei en nu is er weer een nieuwe getalenteerde generatie opgestaan. Ik had wel twintig films uit Kazachstan kunnen tonen! Een belangrijke politieke reden om films uit dit land te tonen is dat vanwege Poetins Groot Rusland-streven deze regio een potentieel grotere brandhaard is dan het Midden-Oosten. Het is relevant om er iets over te weten.’

In de competitie zijn de focuslanden ook vertegenwoordigd, naast Mexico, Zuid-Korea, Chili, Japan, Argentinië en Ethiopië. Openingsfilm Kett, the Divorce Trail of Viviane Amsalem komt uit Israel. Het is het derde deel van een trilogie over de huwelijksperikelen van een moeder van vier in een door mannen gedomineerde samenleving. In het eerste deel, To Take a Wife (2004) raakte de vrouw vervreemd van haar afstandelijke echtgenoot. In 7 Days (2008) trok ze het huis uit. En in dit laatste deel probeert ze een echtscheiding af te dwingen bij de religieuze rechtbank.

De hoofdactrice van Gett is tevens de co-regisseur van de film en, zoals Walravens stelt, ‘niet alleen lijdend voorwerp’. Het is onderdeel van een trend. ‘Vijf van de negen competitiefilms zijn geregisseerd door vrouwen en ook in de rest van het programma zitten films van acht vrouwelijke makers. Vorig jaar zaten er in de competitie van Cannes nul vrouwen en dit jaar maar twee. Maar in landen als Chili, Brazilië, Argentinië en iets mindere mate Afrika en Azië, waar cinema zich nog steeds aan het vernieuwen en ontwikkelen is, zijn steeds meer vrouwen regisseur. Ook het goedkoper worden van het proces haalt voor veel vrouwen de drempel weg.’

Om alvast wat bekendheid te genereren en ‘die dappere distributeurs die deze films aankopen een steuntje in de rug te geven’ organiseert World Cinema Amsterdam een aantal voorpremières van titels die later dit jaar in de Nederlandse bioscoop uitkomen. Er zitten titels bij als Manuscripts Don’t Burn, door de Iraanse dissident Mohammed Rasoulof in het diepste geheim gemaakt en voor het eerst vertoond tijdens het afgelopen festival van Cannes. Vanaf 25 september draait de film in de bioscoop.

De openluchtvertoningen van World Cinema Amsterdam zijn uitgebreid naar vijf locaties in de hoofdstad en Rotterdam. En zo groeit het festival dat haar bezoekersaantal in vier jaar tijd van 6.000 naar 12.000 zag stijgen, gestaag door. Maar Walravens is beducht voor te snelle expansie. ‘Dan zouden we interen op de kwaliteit. Organische groei is beter.’

De voorverkoop van World Cinema Amsterdam is inmiddels gestart. Het festival begint op 14 augustus en wordt op 24 augustus afgesloten met de Ethiopische film Difret, dat eerder op het Sundance Festival de publieksprijs won.

Bron: Filmkrant