Verslag NetwerkBorrel voor Film en tv (NBF) op maandag 26 maart – thema ‘Filmmakers als multi-talenten’

Lees hier het verslag van de NetwerkBorrel voor Film en tv (NBF) op maandag 26 maart met het thema ‘Filmmakers als multi-talenten’.

Multi-talenten

Als je de aftiteling van een film bekijkt van Hollywood regisseur Robert Rodriguez dan zie je zijn naam opvallend vaak in beeld staan. Deze ‘Rebel Without a Crew’ bekleedt al sinds zijn eerste producties meerdere functies tegelijkertijd. In tijden van bezuinigingen zou deze manier van werken mogelijk kosten kunnen besparen. Is het als film- of televisiemaker nuttig en handig om meerdere functies tegelijkertijd uit te oefenen? Is dit wel mogelijk bij een fictiefilm waarbij de techniek veel aandacht vereist? En komt de kwaliteit in dit geval ook in het geding?

Om deze vragen te bespreken heeft de NBF drie panelleden uitgenodigd, namelijk Meral Uslu, Mardou Jacobs en Saskia Vredeveld. Onder begeleiding van moderator en voorzitter Hans Bosscher bespreken zij hun ervaringen met het werken in een grote en kleine crew.

Meral studeerde in 1988 af aan de Nederlandse Film en Televisie Academie en houdt zich tegenwoordig bezig met zowel documentaire als dramaproducties. Ze heeft verschillende indringende portretten en documentaires gemaakt samen met Maria Mok waarbij zij twee de enige crewleden waren. Ze typeert zichzelf als een jager en Maria als een wachter. Deze combinatie zorgt ervoor dat zij een bepaalde dynamiek hebben ontwikkeld waarin ze elkaar moeiteloos aanvoelen. Hierdoor zijn ze samen in staat een bepaalde sfeer op te roepen die voor hen allebei goed werkt. Doordat Meral zelf ook de camera bedient, verschuilt ze zich vaak achter de camera en reageert ze als regisseuse op een vertraagde manier. Een gevolg hiervan is dat de personages vaak in een staat van gemijmer glijden, wat Meral erg mooi vindt. De kleine crew heeft in dit geval dus directe invloed op de stijl waarin het verhaal verteld wordt. Meral heeft voor haar laatste fictieproject ‘Snackbar’ met een grote crew gewerkt en vond dit leuk, maar heeft uiteindelijk toch voor een soortgelijke (documentaire-achtige) stijl gekozen als wanneer ze met een ‘two-women-crew’ zou filmen.

Mardou werkt sinds 1984 als professional in de filmwereld. In de afgelopen decennia heeft ze veel ervaring opgedaan als uitvoerend producent van verschillende speelfilms, televisiefilms en –series van verschillend formaat, waaronder voor ‘Tirza’ en ‘Süskind’. Mardou heeft veel ervaring met het werken met een hele grote crew. Zij heeft gemerkt dat bij de grote projecten een grote crew voor extra efficiëntie en specialisatie kan zorgen, wat niet alleen de kwaliteit maar ook de duur van de draaidagen ten goede komt. De nieuwe technologische ontwikkelingen hebben in dit geval dus directe invloed op de manier van filmen en de grootte van de crew. Op de vraag uit het publiek of bijvoorbeeld ‘Süskind’ met een kleinere crew gedraaid had kunnen worden, luidt het antwoord dan ook ‘nee’. Vanwege de aard van de film, een historisch drama, zou dat alleen al om het art en kleding department onmogelijk zijn geweest. Ook zou het te lang geduurd hebben als er maar met één camera gefilmd zou zijn.

Saskia neemt als onafhankelijk documentairemaakster vanaf haar eerste project in 1988 vrijwel altijd alle functies voor haar rekening. Ze groeide op in Zuid-Afrika en maakte veel films over dit land, zoals het voor IDFA geselecteerde ‘White Poverty’ en recenter ‘Leaving Mandela Park’. De grootste crew waarin zij ooit gewerkt heeft bestond uit vier leden, maar het liefste werkt ze in haar eentje. Alleen tijdens de montage heeft ze een editor als klankbord. Saskia staat het liefste middenin de gebeurtenissen die zich voor haar camera voltrekken. Om conflicterende situaties te creëren zorgt ze voor een goede voorbereiding, maar tijdens het filmen wacht ze volledig af tot er iets gebeurt. Ze zit dan middenin de arena en doet mee met de gebeurtenissen. Op die manier voelt ze dat ze dichtbij haar onderwerp staat. De film die ze gemaakt heeft met de grotere crew, vindt ze heel mooi gefilmd, maar er is ook meer afstand. Deze afstand voelt ze minder bij eerdere projecten. Deze zijn in haar ogen rauwer en zorgen voor meer impact.

Kosten en effectiviteit
Alle drie hebben ze dus een andere visie op de grootte van de crew en het effect dat het oproept. Maar dit hangt dus ook sterk af van het type film dat gemaakt wordt. Voor speelfilm lijkt het er dus op dat een grotere crew zorgt voor meer effectiviteit bij het bedienen van ingewikkelde apparatuur die nodig is om het verhaal op een bepaalde manier te vertellen. Deze effectiviteit werkt ook tijd besparend, en daarmee mogelijk ook geld besparend. Voor documentaire lijkt de kleinere crew een directe relatie te hebben met de sfeer die gecreëerd wordt en daarnaast kan het ook besparend werken.

Camjo’s
Bij de vraag of multi-talenten kwaliteit kunnen afleveren, komt ook de camerajournalist (camjo) ter sprake. Een aantal mensen uit het publiek is van mening dat camjo-producties alleen geschikt zijn voor bepaalde ‘luchtige’ onderwerpen en dat er voor belangrijke verslaggeving beter voor een ENG crew gekozen kan worden. Er zijn echter ook mensen van mening dat de camjo’s wel degelijk kwaliteit kunnen afleveren en dat dit ook financiële voordelen en efficiëntie oplevert. Deze discussie bleek erg interessant en er is geopperd om hier eens een avond over te organiseren, wat de NBF een goed idee lijkt.

De volgende NetwerkBorrel voor Film en tv (NBF) vindt vanwege Koninginnedag één dag later plaats, op dinsdag 1 mei. We zien jullie dan graag allemaal weer verschijnen en voor degenen die als niet-lid kwamen kijken, word lid want dat levert alleen maar extra voordelen op!

Door: Roddia Rumahloine