Artikel: ‘Als het water je aan de lippen staat. Over de mogelijkheden van schuldsanering voor zelfstandige ondernemers’

Sinds een aantal jaren zien een groot deel van onze zelfstandig opererende leden, zich geconfronteerd met een steeds lastiger wordend ondernemersklimaat. Aan de ene kant bestaat een markt die volloopt met nieuwe, minder opgeleide collega’s, die genoegen nemen met een lagere beloning, en aan de andere kant is er een krimpende beschikbaarheid van financiële middelen. Deze combinatie brengt een groeiend aantal film- en tv-professionals in de problemen. Omdat niet iedereen op de hoogte blijkt te zijn van de beschikbare “hulp” voor zelfstandige ondernemers, hierbij een artikel van de penningmeester van de NBF over de mogelijkheden en kansen.

‘Als het water je aan de lippen staat..! Over de mogelijkheden van schuldsanering voor zelfstandige ondernemers’

Volgens Jacqueline Zuidweg, van insolventiebureau Zuidweg & Partners in Hilversum, al bijna twintig jaar gespecialiseerd in schuldhulpverlening aan ondernemers, is de gemiddelde schuld van een ondernemer die bij haar bureau binnen stapt zo’n 135.000 Euro. Dat is een heleboel geld en als je je ogen daarvoor sluit en het niet regelt, plaats je jezelf uiteindelijk buiten de maatschappij. Financiële problemen kunnen een gigantische impact op je privéleven hebben terwijl er toch echt wel oplossingen zijn, alleen weten de meesten die niet te vinden.

Op het niet slagen als zelfstandig ondernemer, zeker in onze creatieve bedrijfstak, rusten in Nederland nog altijd grote taboes. Men schaamt zich voor zijn “falen”. Zelfs als je onze eigen maandelijkse netwerkborrel bezoekt, lijkt het ondanks de crisis toch met iedereen eigenlijk best goed te gaan. Er wordt enthousiast gesproken over uitdagende projecten en ambitieuze plannen, maar volgens de geldende cijfers zal toch minstens de helft in meer of mindere mate in de problemen moeten zitten.

Waar particuliere schuldhulpverlening bij de gemeentes redelijk goed georganiseerd is, bestaat er voor (ex-)ondernemers geen speciale regeling. Zuidweg & partners probeert wel in die behoefte te voorzien. Stel, een ondernemer heeft 150.000 euro schuld en die kan hij niet meer betalen, dan wordt eerst gekeken of de onder¬neming, los van die schuld, potentie heeft. Kan de ondernemer, als hij zou doorgaan met het bedrijf, zijn zakelijke verplichtingen voldoen, voorzien in zijn levensonderhoud en houdt hij dan nog een deel aflossingscapaciteit over? Als dat zo is, kunnen we die aflossingscapaciteit voorfinancieren via een gemeentelijk BBZ-krediet, het Besluit bijstand zelfstandigen. Meestal is dat niet genoeg voor de hele schuld, maar wel voor bijvoorbeeld de helft. Dan gaan we naar de schuldeisers en zeggen: we weten dat jullie vorderingen hebben bij deze ondernemer, maar we hebben maar 75.000 euro te verdelen. Gaan jullie akkoord met een deel? (De belastingdienst heeft daarbij overigens voorrang, die krijgen een dubbel percentage) Zo wordt geprobeerd de schulden af te kopen zodat de ondernemer gewoon weer verder kan.

Maar ook als het bedrijf niet levensvatbaar is, zijn er nog mogelijkheden om de schuld weg te werken. Dan wordt de ondernemer bijvoorbeeld gestimuleerd om een loondienstverband aan te gaan. Dan is de aflossingscapaciteit natuurlijk wel lager, maar ook in dat geval zijn er regelingen. Stel dat iemand toch nog wel duizend euro per maand kan aflossen, dan kan er via krediet- en stadsbanken met een termijn van 36 maanden een voorfinanciering worden verzorgd. Met die 36.000 euro wordt dan getracht de lopende schuld af te kopen. In veel gevallen zijn schuldeisers namelijk wel bereid om zo’n regeling te accepteren. Het is beter dan niets en bij een faillissement, – waar de belastingdienst meestal alles inpikt -, blijft er doorgaans bijna niets over om te verdelen. Een faillissement is trouwens ook voor de ondernemer niet echt een goede oplossing. Je schuld blijft ondanks het faillissement gewoon bestaan en je schuldeisers kunnen zo weer bij je op de stoep staan. En die dreiging blijft als een zwaard van Damocles twintig jaar lang boven je hoofd hangen.

Mochten deze onderhandelingen allemaal op niets uitlopen, bijvoorbeeld omdat er toch te weinig geld is om goed te kunnen onderhandelen, dan is er behalve dit traject van “minnelijke schikking” nog een laatste redmiddel; de wet schuldsanering natuurlijke personen (WSNP). Daarbij moet het ondernemerschap echter wel worden beëindigd en dien je te worden uitgeschreven bij de Kamer van Koophandel. Door het beëindigen van je onderneming, kun je dan aanspraak maken op de wettelijke schuldsaneringsregeling, die dan door een rechter zal moeten worden uitgesproken. Dat betekent trouwens niet dat je je beroep nu nooit meer zal kunnen uitvoeren, alleen moet dat dan wel op een andere basis gaan gebeuren, bijvoorbeeld via een pay-roll service. Als je aanzienlijke bezittingen hebt zal je die natuurlijk wel moeten verkopen, maar in veel gevallen is het voor de schuldeisers uiteindelijk toch voordeliger als je bijvoorbeeld in je eigen huis blijft wonen. Als er sprake is van veel overwaarde ligt dit natuurlijk wel anders, maar ook je inboedel wordt normaal gesproken echt niet onder je kont vandaan verkocht. De duur van deze regeling, waarbij je dus nog maar een minimaal deel van je inkomen vrij te besteden hebt, is normaal genomen drie jaar, waarna je wel weer helemaal schuldenvrij kan worden verklaard en je dus helemaal met een schone lei kan beginnen.

Veel ondernemers willen vaak niet zien hoezeer ze in de proble¬men zitten en blijven maar hopen op betere tijden. Maar op een gegeven moment moet je eerlijk tegen jezelf zijn en de confrontatie durven aangaan. Als de dwangbevelen en de aanmaningen zich opstapelen en je weet dat je die niet op korte termijn kunt betalen, wees dan eerlijk tegen jezelf en zoek hulp. Ga de confrontatie aan en draai het om. In plaats van schuldeisers die bij jou op de deur aankloppen, ga jij naar hun toe. Maak ze onderdeel van jouw probleem, dan ben je al halverwege de oplossing.

Hans Treffers – Bestuurslid/penningmeester NBF

Meer informatie: www.zuidweg-partners.nl